W poszukiwaniu sensu, czyli wiwisekcja tekstów kultury. Jak czytać dzieła?
Cykl zajęć poświęcony pracy warsztatowej z tekstami kultury. Propozycja ta ma pomóc uczniom doskonalić umiejętność pogłębionego odbioru literatury, dzieł plastycznych oraz muzyki. W ramach wykładów połączonych z warsztatami i prezentacjami multimedialnymi prowadzący zajęcia specjaliści z różnych dziedzin kultury ułatwiają młodzieży usystematyzowanie teorii i połączenie jej z praktyką. Wykładowcy w sposób kompetentny i z wielką pasją wprowadzają młodzież w świat obcowania z literaturą i sztuką, wskazując, że każda interpretacja musi być w zgodzie z tekstem, z wykorzystaniem pojęć danej dziedziny oraz kontekstów. Dzięki wykorzystaniu multimediów i trafnie dobranym przykładom analizowanych tekstów kultury, wydobywają z nich i ukazują młodym odbiorcom wielość sensów, konwencji, stylistyk, pomysłów twórczych i talentów mistrzów z różnych epok oraz dziedzin kultury, którzy mierzyli się z rozmaitymi toposami, gatunkami i formami.
Wymowne tytuły warsztatów: „Rozbieramy obraz” czy „Anatomia obrazu” oddają istotę tych fascynujących wędrówek z mistrzami po świecie kultury. Prowadzący spotkania odkrywają przed młodymi ludźmi niezwykły język dzieł, ucząc ich „czytania”.Kanwą tego twórczego działania są słynne płótna, zabytki architektury czy utwory literackie. Ich wnikliwa analiza, przeprowadzana w dialogu z młodzieżą, pozwala określić wyróżniki dzieł typowe dla czasu powstania, autora, zastosowanej techniki twórczej, by następnie konfrontować arcydzieła różnych okresów, wskazując wzajemne inspiracje, nawiązania oraz przetwarzanie przedstawień czy motywów, jednocześnie podkreślając charakterystyczne dla danych czasów sposoby ujmowania tematów. Uczniowie, pod kierunkiem doskonałych przewodników, poznają panoramę epok kultury, by móc samodzielnie „czytać” różne dzieła, przyswajając sobie i w praktyce stosując język badacza, konesera i znawcy sztuki i literatury.Prowadzący w syntetyczny sposób , w oparciu o najbardziej znaczące dzieła przybliżają młodzieży warsztat analityczny potrzebny do odczytania dowolnego tekstu, dając usystematyzowany i uniwersalny zestaw narzędzi pomocny do analizy wszystkich istotnych wyróżników dowolnego artefaktu, uczulając na zmienność konwencji, reguł i gustów.
Uczestnicy cyklu W poszukiwaniu sensu, czyli wiwisekcja tekstów kulturynowym, bardziej przenikliwym spojrzeniem obdarzają poznawane utwory i dostrzegają w nich wielość sensów, konwencji, stylistyk, pomysłów twórczych i talentów mistrzów. Odkrywają też potrzebę zwiedzania słynnych muzeów (choćby tylko wirtualnie) i lektury książek.
29.03.2023
Wykład dr Marty Kładź-Kocot zatytułowany: "Katedra" Jacka Dukaja. Próba interpretacji.
29 marca 2023 roku bardzo licznie zgromadzona młodzież ze szkół średnich wzięła udział w spotkaniu z cyklu „Wiwisekcja tekstów kultury. Jak czytać dzieła”, podczas którego doktor nauk humanistycznych, literaturoznawczyni i pisarka Marta Kładź-Kocot przeprowadziła bardzo wnikliwą analizę i interpretację powieści Jacka Dukaja „Katedra” w ramach wykładu zatytułowanego: „Katedra Jacka Dukaja. Próba interpretacji”. Najpierw wprowadziła słuchaczy w historię powieści science fiction oraz przybliżyła im jej wyróżniki gatunkowe, a następnie niezwykle dokładnie omówiła świat i symbolikę poszczególnych elementów dzieła, znaczenie występujących zagadek i rolę postaci, by ostatecznie doprowadzić do próby interpretacji całości powieści. Konkluzja, zarówno z wystąpienia dr Marty Kładź-Kocot jak i po dyskusji z uczestnikami spotkania, była taka, że „Katedra” nie daje jednoznacznej odpowiedzi na odwieczne pytania o Architekta wszechświata, które pojawiają się w zakończeniu utworu, że możliwe są różne interpretacje powieści i pojawiających się w niej zagadek. Te niedopowiedzenia dotyczące bardzo ważnych i ciekawych zagadnień, zasygnalizowane problemy (np. kwestia transhumanizmu, sztucznej inteligencji), stanowią zachętę, by podjąć pogłębioną refleksję nad współczesnością i przyszłością świata, wszechświata i człowieka.
1.04.2022
Wykład prof Iwony Benenowskiej (UKW): "Białoszewski a styl potoczny".
1 kwietnia z liczną obecnością młodzieży w ramach cyklu Wiwisekcja tekstów kultury odbyło się spotkanie z prof. Iwoną Benenowską (UKW) na temat: „Białoszewski a styl potoczny”. Związane było ono z setną rocznicą urodzin tego oryginalnego poety i pisarza. W wystąpieniu Pani Profesor w syntetyczny spodób usystematyzowała zagadnienia dotyczące stylu językowego, by szerzej omówić styl potoczny, a nastepnie na bardzo licznych przykładach z „Pamiętnika z powstania warszawskiego” ukazać wykorzystanie tego stylu w funkcji artystycznej. Bardzo poglębiona analiza warstwy jęzkowej utworu poprzedzona została przybliżeniem sylwetki autora, a także wprowadzeniem w treść i kontekst powstania powieści Białoszewskiego – historyczny i biograficzny. W podsumowaniu podkreślona została zależność między tematyką i gatunkiem wypowiedzi a wyborem warstwy stylistycznej dzieła, która oddawała realia życia ludności cywilnej powstańczej Warszawy, nadając autentyzm, dynamikę i środowiskowy charakter wypowiedzi. Spotkanie łączyło zagadnienia teoretycznoliterackie z kwestiami językoznawczymi, dając młodzieży narzędzia do samodzielnej pogłębionej analizy tekstów literackich z większym skupieniem na roli i znaczeniu języka.
Wykład i prezentacja multimedialna prof. Iwony Benenowskiej stanowiły nie tylko przybliżenie wyjątkowych i nowatorskich zabiegów językowych stosowanych przez Mirona Białoszewskiego, ale również doskonałe wprowadzenie młodych czytelników do samodzielnej lektury. Wzmocniły także ich przygotwanie do bardziej świadomego wyboru własnego stylu w mowie i piśmie stosownie do tematu, charakteru i gatunku wypowiedzi oraz jej odbiorców i celu.
Aktualny kontekst polityczny tworzył szczególną okoliczność omawiania tego wyjątkowegon utworu, oddajacego życie w obleganym mieście, stanowiąc dla nauczycieli okazję do rozmów z młodzieżą na temat wojny, również w dzisiejszych realiach. Sporo uczestników spotkania pozostało, by podziękować za wykład i zadać dodatkowe pytania prof. Benenowskiej.
